สิทธิในการขอรับค่าทดแทนและค่าใช้จ่ายของผู้เสียหายและจำเลยในคดีอาญา
เนื่องจากสิทธิของประชาชนที่จะได้รับในกระบวนการยุติธรรม ซึ่งเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานอันสำคัญเกี่ยวกับสิทธิเสรีภาพไม่ว่าจะเป็นผู้เสียหายในคดี อาญา หรือ จำเลยในคดีอาญา ย่อมได้รับความคุ้มครองตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.๒๕๕๐ ที่กำหนดเรื่องสิทธิในกระบวนการยุติธรรมตามมาตรา ๓๙ และ มาตรา ๔๐ (๕) ได้บัญญัติรับรองสิทธิในการที่จะได้รับความช่วยเหลือจากรัฐของบุคคลซึ่งได้รับความเสียหาย เนื่องจากการกระทำผิดอาญาของผู้อื่น โดยตนมิได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการกระทำความผิดนั้น และไม่มีโอกาสได้รับการบรรเทาความเสียหายโดยทางอื่น รวมทั้งการรับรองสิทธิในการได้รับค่าทดแทนกรณีของบุคคลซึ่งตกเป็นจำเลยในคดีอาญาและถูกคุมขังระหว่างการพิจารณาคดีของศาล หากความปรากฏตามคำพิพากษาของศาลอันถึงที่สุดในคดีนั้นว่า ข้อเท็จจริงฟังเป็นยุติว่าจำเลยมิได้เป็นผปู้กระทำความผิดหรือการกระทำของจำเลยไม่เป็นความผิด ทั้งผู้เสียหายและจำเลยเป็นผู้มีสิทธิได้รับความคุ้มครองจากรัฐ และยังเป็นผู้ที่สามารถยื่นขอรับค่าตอบแทน ค่าทดแทน และค่าใช้จ่ายที่จำเป็นจากรัฐ โดยที่ต้องเป็นไปตามเงื่อนไขของกฎหมายที่บัญญัติไว้
การขอรับค่าตอบแทนหรือค่าทดแทนจากรัฐในกรณีของจำเลยที่ถูกยกฟ้องตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๘๕ ( ยกฟ้องโดยจำเลยไม่ได้กระทำความผิดหรือ เหตุอื่น ยกเว้นยกประโยชน์แห่งความสงสัยให้จำเลย ) ซึ่งศาลพิจารณาแล้วเห็นว่าจำเลยไม่ได้มีความผิดจริงตามฟ้อง จำเลยสามารถมีสิทธิในการขอความช่วยเหลือเท่าที่จำเป็นและเหมาะสมจากรัฐ เช่น ถูกขังมาแล้วเท่าใดให้คิดค่าทดแทนวันละ ๒๐๐ บาท ค่าจ้างทนายความ ค่าขาดประโยชน์ทำมาหาได้รวมไปถึงอัตรารายได้นับแต่วันที่มีคำพิพากษาถึงที่สุดว่ามิได้เป็นผู้กระทำความผิดจริง ซึ่งในระหว่างที่ทั้งนี้รัฐจะคำนึงถึงความเสียหายที่เกิดขึ้นตามพระราชบัญญัติค่าตอบแทนผู้เสียหาย และค่าทดแทนและค่าใช้จ่ายแก่จำเลยในคดีอาญา พ.ศ.๒๕๔๔
ส่วนสิทธิตามมาตรา ๒๒๗ ( ยกฟ้อง ) นั้นเป็นการยกประโยนช์แห่งความสงสัยให้จำเลยนี้ไม่สามารถจะขอให้รัฐคุ้มครองแก่ประชาชนในส่วนของจำเลยที่จะขอรับค่าตอบแทนจากรัฐได้ ทั้งที่เป็นการยกฟ้องเหมือนกันแต่ก็ต้องรอการแก้ไขกฎหมายในส่วนนี้ ไม่สามารถตอบในที่นี้ได้ว่าจะมีการดำเนินการแก้ไขกันจริงจังเพียงใด เพื่อประโยชน์แห่งความยุติธรรมของประชาชนผู้บริสุทธิ์ ในเรื่องของประชาชนที่เป็นผู้เสียหายทางคดีอาญาไม่ว่าจะได้รับความเสียหายเนื่องจากการกระทำความผิดทางอาญาของผู้อื่นเกี่ยวกับชีวิต ร่างกาย ทรัพย์สิน ผู้เสียหายหรือทายาท( กรณีตาย ) ย่อมดำเนินการร้องขอรับค่าตอบแทน ค่าทดแทนและค่าใช้จ่ายต่อรัฐได้ โดยสามารถดำเนินการยื่นคำร้องขอรับค่าตอบแทน ค่าทดแทนหรือค่าใช้จ่ายต่อหน่วยงานของกรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม ( ในกรุงเทพมหานคร ) หรือ สำนักงานยุติธรรมจังหวัดทุกแห่งทั่วประเทศ