การบุกรุกแผ่วถางป่าเพื่อขยายพื้นที่ปลูกข้าวโพด อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ ส่งผลเกิดภัยแล้ง หมอกควัน กระทบสุขภาพอนามัย เกิดวิกฤตจากภัยธรรมชาติ ฝนตกไม่ตามฤดูกาล ทำลายระบบนิเวศและสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กสูญพันธุ์ไป จากสถานการณ์การเผาไร่ข้าวโพด อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ ในปัจจุบันเริ่ม สร้างให้เกิดวิกฤตมลพิษหมอกควัน จัดเป็นปัญหาใหญ่ที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพอนามัย และ ชีวิตประชาชนเป็นวงกว้าง โดยเฉพาะบริเวณพื้นที่ภาคเหนือตอนบน 8 จังหวัด ได้แก่ เชียงใหม่ เชียงราย พะเยา แม่ฮ่องสอน ลำพูน ลำปาง แพร่ และ น่าน พบมีสาเหตุหลักเนื่องมาจากหมอกควันจากการเผาป่าและการเผาในพื้นที่ของเกษตรกร ล้วงมาจากฝีมือของมนุษย์แทบทั้งสิ้น ปัจจุบันจังหวัดเชียงใหม่ มีพื้นทีปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์จำนวนมากว่า 170,000 ไร่ เฉพาะอำเภอแม่แจ่ม เพียงอำเภอเดียวได้มีประชาชนใช้พื้นที่ปลูกข้าวโพดมากถึง 100,000 ไร่ พื้นที่ทั้งหมดอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติด นับวันมีการบุกรุกพื้นที่กันมากที่สุด สาเหตุเมื่อราคาข้าวโพดไม่ดีตามที่ต้องการต้อง ได้นำเอามวลชนมาประท้วงชุมนุมเพื่อกดดันเจ้าหน้ารัฐฯ และรัฐบาลตามสถานที่ราชการต่าง ๆ ไม่ว่าที่ว่าการอำเภอหน้าศาลากลางจังหวัดเชียงใหม่ เมื่อรัฐบาลเห็นใจเกษตรกรอนุมัติราคาข้าวโพดตามความต้องการ จึงทำให้เกษตรกรผู้ปลูกข้าวโพด ได้ใจเมื่อกลับไป ขยายพื้นที่ถางป่าเพิ่มมากขึ้นเพื่อขยายพื้นที่เพาะปลูกในปีต่อไปเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ ผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติและส่งแวดล้อม ทำให้ ดิน น้ำ ป่าสัตว์ป่าและสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก มีจำนวนลดลง ทำลายระบบนิเวศ เนื่องจากการเผาไร่ข้าวโพดเพื่อเตรียมปลูก และการใช้สารเคมีฆ่าแมลง ยาฆ่าหญ้า ทำลายแหล่งอาหาร แหล่งน้ำ สัตว์ในน้ำ กบ ปู ปลา สิ่งมีชีวิตใต้ดิน เช่น ไส้เดือน และแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์แมลงขนาดเล็กลดลง การเผาผลาญพืชคลุมดิน เป็นการทำลายโครงสร้างหน้าดิน ปัญหาที่ตามมาคือ เกิดสภาวะอากาศของโลก (Global Warming) วิกฤตภัยแล้งอุทกภัย และวาตภัยธรรมชาติมากขึ้น ฝนตกไม่ตรงตามฤดูกาล เมื่อถึงฤดูหนาวจะหนาวกว่าปกติ ฤดูร้อนจะร้อนเกินไปที่ไม่เคยปรากฎ มาก่อน เมื่อฝนตกหนัก ๆ น้ำป่าไหลผ่านมาไม่ต้นไม้เพื่อยึดไว้ หรือชะลอการไหลของน้ำให้ช้าลง เพราะถูกถางไปหมด ทำให้การไหลบ่าของน้ำในช่วงฤดูฝนที่ไม่มีพืชขนาดเล็กกรองหน้าดิน และเม็ดดิน ทรายขนาดเล็ก ทำให้เกิดการทับถมทำให้แม่น้ำตื้นเขินปริมาณน้ำเหลือน้อยมาก เมื่อถึงฤดูแล้ง ทำให้ริมลำธารแห้งขอด ที่แม่น้ำแจ่มปกติจะลึกระดับเอว ในระยะ 10 ปี ที่ผ่านมา พบประชาชนชาวแม่แจ่ม แทบทุกอำเภอได้ทำการบุกรุกแผ่วถางป่าเพื่อทำไร่ข้าวโพดเพิ่มพื้นทีมากขึ้นแถบทุกปี ทำให้ระดับน้ำ ของแม่แจ่มความลึกลดลงอย่างเห็นได้ชัด ทำให้ระดับน้ำช่วงเดือน ธันวาคม จนถึงกุมภาพันธ์ ปริมาน้ำเหลือแค่หัวเข่าเท่านั้นคาดว่าในเดือนมีนาคมถึงเมษายน จะประสบปัญหาแล้งหนักกว่านี้ส่งผลกระทบต่อเกษตรกรผู้ปลูกหอม กระเทียม ผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของมนุษย์ ( คน ) เกี่ยวกับการเผาป่า และฝางข้าวโพดในแต่ละปีพบว่าสุขภาพเด็ก ผู้สูงอายุและผู้ป่วยโรคระบบทางเดินหายใจ สูงขึ้นทุก ๆ ปี สาเหตุเกิดจาก หมอกควันจากการเผาและกระจายสู่อากาศและลอยไปสู่เมืองเชียงใหม่ และอำเภอใกล้เคียง นายแพทย์ไพศาล ธัญญาวินิชกุล สาธารณสุขจังหวัดเชียงใหม่ เผยว่าสถานการณ์หมอกควันของจังหวัดเชียงใหม่ปีนี้ สาธารณสุขเชียงใหม่มีการเตรียมความพร้อมรับมือในการช่วยเหลือผู้ป่วยไว้ในทุกด้านมากกว่าปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะการเสริมเครื่องช่วยหายใจกระจ่ายไปตามโรงพยาบาลใหญ่ทั้งจังหวัดโดยเฉพาะรอบตัวเมือง เริ่มฝึกบุคลากรทางการแพทย์การใช้ช่วยเครื่องหายใจแก่ผู้ป่วยที่ได้รับผลกระทบ อย่างไรก็ตามในปีนี้ทุกพื้นที่ของจังหวัดเชียงใหม่เป็นพื้นที่เสี่ยงจากหมอกควัน โดยเฉพาะในตัวเมืองซึ่งเป็นแอ่งกระทะจะเป็นจุดที่หมอกควันลอยมาสะสมตัวจนมีค่าฝุ่นละอองขนาดเล็กเกินจากค่ามาฐานมากที่สุด ขณะนี้ค่าฝุ่นละอองขนาดเล็กยังอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน แต่หลังจากนี้ไปคาดว่าเกษตรกรเริ่มเผาพื้นที่เพื่อเตรียมการเพาะปลูก คาดว่าจะมีหมอกควันกระจายไปทุกหนทุกแห่ง ประชาชนต้องป้องกันตัวเองด้วยการหาผ้ามาปิดจมูกด้วยผ้าอนามัยกันฝุ่นละอองและควรหลีกเลียงหมอกควันให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ ขณะที่หน่วยงานที่มีบทบาทหน้าการบังคับใช้กฎหมาย ตลอดจนส่งเสริมอาชีพยังเมิน หน่วยงานต่าง ที่มีหน้าที่ดูแลรักษาและจัดการดูแลทรัพยากรธรรมชาติ ป่า ตลอดจน หน่วยงานที่มีบทบาทหน้าที่ในการส่งเสริมอาชีพเกษตรกร ตลอดจนหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อาทิ กรมป่าไม้ เกษตรจังหวัด เกษตรอำเภอ ปศุสัตว์ พาณิชย์จังหวัด องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น อบต.เทศบาล อบจ.และแม้จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งเป็นแม่งานใหญ่ ยังไม่ให้ความสำคัญเข้าไปแก้ไข้ปัญหาและเข้ามาส่งเสริมฟื้นฟู อาชีพเกษตรผู้ปลูกข้าวโพดชาวแม่แจ่มอย่างเป็นรูปธรรมเท่าที่ควร หรือว่าจะรอจนกว่าพื้นทีป่าแม่แจ่มกลายเป็นทะเลทรายไปเสียก่อน จึงจะออกมา..
ศักดิ์สิทธิ์ มีทรัพย์กว้าง รายงาน
